Fikret Artan
Dönemin Hazineden sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan, alınacak yardım ve kredi fiyatının, net bugünkü ve gelecekteki bedellerini hesaplayamadı. Yardım almak için Washington’da öğrenci olan, heyet dışından bir genç elçiliğe çağrıldı. Hesaplama yapmak için gelen kişi, ‘Pensilvanya patentli cemaattendi.’
1 MART TEZKERESİNE YANLIŞSIZ TALEPLER
ABD, 11 Eylül 2001 saldırısının akabinde Irak’a askeri müdahale hazırlığı yapıyordu. İncirlik Üssü’nün kullanımı, lojistik takviye sağlanması, kuzeyden cephe açılması, 60 Bin Amerikan askerinin ülkemizden geçişi ve operasyona Türk askerinin de katılması emeliyle 58. Hükümet ile müzakereler yürütülüyordu.
Görüşmelerin son etabı 13-15 Şubat 2003’te Washington’da yapıldı. Heyetler ortası görüşmelerle sonuçlandırılmaya çalışılmıştı
HİBE Mİ YOKSA KREDİ Mİ?
Müzakeresi yapılan mevzular; Türkiye’nin vereceği takviyeye karşılık ABD tarafından 2 Milyar doları askeri, 4 Milyar doları ise ekonomik bahislerde olmak üzere toplam 6 Milyar dolarlık hibe yahut isteğe bağlı olarak vazgeçilen hibe meblağının aşikâr katsayılarla arttırımı yoluyla belirlenecek meblağda krediydi.
Bu fiyatlar o günkü doların alım gücü ve ülkemizin döviz gereksinimi bakımından kıymetli fiyatlardı. Mart ayı sonlarında ABD Lideri George W. Bush tarafından ABD Kongresi’ne sunulan tasarıda sonuncu olarak yer alan fiyat; 1 Milyar dolar hibe yahut 8,5 milyar dolar kredi biçiminde idi.
Parasal dayanağın yanı sıra, müzakere unsurları ortasında ABD’nin ülkemize uyguladığı dokuma kotalarının kaldırılması, Nitelikli Sanayi Bölgeleri (QIZ) kurulması yoluyla ticari işbirliği ve ihracatın arttırılması üzere mevzuların da yer alması sebebiyle görüşme heyetine dahil olmuş ve Washington Büyükelçiliği Ticaret Baş Müşaviri olarak müzakerelere şahsen katılmıştım.
ALİ BABACAN VE HEYETİ
12 Şubat 2003 tarihinde Washington’a gelen heyette Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış ve Hazine’den Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan’ın yanında kimi müsteşar ve yardımcıları da yer almaktaydı.
ABD heyetinde ise Ekonomik İşlerden Sorumlu Dışişleri, Hazine (Tresuary), Dış Ticaret (USTR) ve Savunma (Defence) Bakan Yardımcıları ile üst seviye bürokratlar bulunuyordu.
Söz konusu operasyonun Türkiye dışındaki bütün hazırlıklarını yapan ABD’nin bu görüşmeleri de olumlu sonuçlandırarak, bir an evvel kuzeyden yeni bir cephe açıp, harekatı kısa müddette ve düşük maliyetle tamamlamak isteğinde ısrarcı olması ve vakit kısıtı sebebiyle ortam hayli gergindi.
Toplantılarda evvel bakanlar ve muhatapları olan bakan yardımcıları yol olduğu üzere açış konuşmalarını yaptı.
Arkasından müzakere hususlarına geçildi.
Toplantı 4-5 saat sürdü.
Ülkemizi temsil eden bakanlar ve bürokratların vasatlığı ve iş bilmezliği sebebiyle bir sonuca varılamadan toplantılara son verildi.
Durum değerlendirmesi yapılması gayesiyle heyetin büyük çoğunluğu ile Büyükelçilik’te bir ortaya gelindi.
ALİ BABACAN HESAPLAYAMADI
Büyükelçilik toplantı salonunda müzakere değerlendiriliyordu.
ABD’de MBA yaptığını ve finans kesiminde üst seviye yöneticilere danışmanlık yapan bir ABD’li yatırım şirketinde çalıştığını böbürlenerek özgeçmişine yazan Ali Babacan ve grubu, alınacak yardım ve kredi meblağının “Net bugünkü ve gelecekteki değerlerini” hesaplayamamıştı.
‘PENSİLVANYA PATENTLİ CEMAAT’ DEVREDE
Yanındakilere heyet dışından, Washington civarında öğrenci olan ve rastgele resmi bir statüsü bulunmayan birini Elçiliğe çağırmalarını istedi. Tabi ki gelen şahıs malum ‘Pensilvanya Patentli Cemaatten’ birisiydi.
Oysa bu hesaplama, MBA Programında İşletme Finansmanı dersinin en temel konusuydu ve rastgele bir finansal hesap makinesi ile yalnızca 1 dakikalık süreç yapmayı gerektirirdi.
DEVLET SIRRI VE KAPALILIK DERECESİ YÜKSEK BİLGİNİN İFŞASININ CEZASI 15 YILDAN 20 YILA KADAR MAHPUSTUR
Hem büyük ekonomist (!) Ali Babacan’ın kendisinin bu hesabı yapamaması, hem de rastgele bir resmi misyonu olmayan bir cemaat mensubunun devlet işlerine karıştırılarak, savunma irtibatlı milletlerarası müzakere içeriğinin paylaşılması devlet sırlarının ifşası bakımından çok kıymetli bir skandaldı.
Keşke o gün yaşadığımız skandal bu kadarla kalsaydı.
Maalesef bu kadarla kalmadı.
Sonrasında yaşananlar daha büyük bir skandala yol açtı.
Onu da bir sonraki yazımızda anlatalım.
Anlatalım ki Türk halkı gerçekleri bilsin.
Washington Büyükelçiliği Eski Baş müşaviri Fikret Artan